Η εξαφανισμένη έκθεση για τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο

Το φθινόπωρο του 1946 σε έναν από τους θαλάμους του Νοσηλευτικού Ιδρύματος Μ.Τ.Σ,  επί της Βασιλίσσης Σοφίας, διαδραματιζόταν μια περίεργη εικόνα. Μια γυναίκα θλιμμένη καθόταν δίπλα σε έναν κλινήρη άνδρα που ενώ οι γιατροί έδειχναν απαισιόδοξοι για τις αντοχές της καρδιάς του, εκείνος ήταν μανιακά προσηλωμένος στο γράψιμο ενός…βιβλίου. Λες και ο τρόμος να μην τελειώσει και να μην μάθει ο κόσμος αυτά που σκεφτόταν στα χαρτιά του ήταν μεγαλύτερος από τον επερχόμενο θάνατο. Ο απόστρατος πρώην Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Δημήτρης Καθενιώτης, κρατούσε την πένα της «αμαρτίας» και αυτό το γνώριζαν τόσο η σύζυγός του όσο και κάποιοι συνάδελφοί του.

Το τρέιλερ του ντοκυμαντέρ

Τέσσερα μόλις χρόνια πριν, το 1942, όταν την κυβέρνηση είχε αναλάβει ο στρατηγός Γεώργιος Τσολάκογλου, είχε ανατεθεί στο στρατηγό Δημήτριο Καθενιώτη να συντάξει -με μια επιτροπή ανώτατων αξιωματικών- μια αναλυτική έκθεση που θα κατέγραφε τις ελλείψεις και τα επιτελικά λάθη του Ελληνκού Στρατού της κυβέρνησης Μεταξά κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Ο Καθενιώτης ήταν ο άνθρωπος που ο Ελευθέριος Βενιζέλος στο παρελθόν συμβουλευόταν για ευαίσθητα εθνικά θέματα ενώ λίγοι αμφισβήτησαν την ιδιοφυία και την ευρυμάθειά του. Το ογκώδες πόρισμα της επιτροπής, όμως, που βασίστηκε σε μαρτυρίες, αν και ολοκληρώθηκε στα τέλη του 1943, εξαφανίστηκε αργότερα υπό περίεργες συνθήκες δίνοντας την αίσθηση κάποιας συγκάλυψης.

Τρία χρόνια μετά, ο 63χρονος Καθενιώτης, πικραμένος και αηδιασμένος από την κατάληξη του πορίσματός του, επιχείρησε να συμπυκνώσει εκείνη τη μακροσκελή μελέτη σε μια σύντομη επιτομή για να μάθει ο κόσμος την αλήθεια για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Βέβαια, κάτι τέτοιο, από το κρεβάτι και με κλονισμένη την υγεία του, ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα. Στις αρχές του 1947 ο στρατηγός πέθανε και η αγαπημένη σύζυγός του, Αριάδνη, δεσμεύτηκε να δημοσιεύσει το δραματικό χειρόγραφο του άνδρα της με τον τίτλο «Αι κυριώτεραι στρατηγικαί φάσεις του πολέμου 1940-1941».

Υπήρξαν αξιωματικοί που επιχείρησαν να εμποδίσουν τη δημοσίευση του έργου αλλά δεν τα κατάφεραν. Την Άνοιξη του 1947 όποιος μπορούσε να εξασφαλίσει κάποιο από τα σπάνια αντίτυπα είχε τη δυνατότητα να διαβάσει τα χονδροειδή σφάλματα και τις εγκληματικές επιλογές της ανωτάτης στρατιωτικής ηγεσίας στο πόλεμο του 1940-41. Η επιτομή είναι περίπου 200 σελίδων, οπότε για την παρουσίαση του ρεπορτάζ ζήτησα από τέσσερις ειδικούς να επικεντρωθούμε στα πέντε βασικότερα σημεία που θίγονται στη μελέτη του Καθενιώτη.

Στο webdoc, (εικονοληψία, ηχοληψία μοντάζ ανέλαβε ο Ηλίας Δοβλέτης) το οποίο δημοσιεύτηκε το 2017 στο PressProeject παρουσιάζονται πέντε πτυχές της κριτικής Καθενιώτη για τις οποίες μιλούνε τέσσερις ειδικοί.

  • Τάσσος Σακελλαρόπουλος, Ιστορικός, Υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη
  • Ιπποκράτης Δασκαλάκης, Υποστράτηγος ε.α. διευθυντής ΕΛΙΣΜΕ
  • Νίκος Σταματόπουλος, Δικηγόρος-ερευνητής
  • Ευγένιος Γιαρένης, Στρατιωτικός Δικαστής, Δρ. Παντείου Πανεπιστημίου

Ολόκληρη η επιτομή της Έκθεσης Καθενιώτη

Θέλεις να σου στέλνω;

Εάν θέλετε να λαμβάνετε -που και που- ειδικές όψεις γεγονότων εγγραφείτε εδώ.

Leave a Reply

Your email address will not be published.